George Orwell współpracował z brytyjskimi służbami specjalnymi pod koniec życia, a jego dzieła były później wykorzystywane przez agencje wywiadowcze w tym CIA.

Poniższa tabela podsumowuje kluczowe dowody tej współpracy:

Podmiot / Wydarzenie	Rodzaj współpracy / Wykorzystania	Okres / Kontekst
Information Research Department (IRD)	Dostarczenie listy 35-38 osób „niegodnych zaufania”; wsparcie propagandowe	1949 r., okres zimnej wojny
MI-5	Współpraca w charakterze informatora	Przed 1950 r. (data śmierci)
CIA	Wykorzystanie „Folwarku zwierzęcego” i „Roku 1984” w operacjach psychologicznych; zakup praw do ekranizacji „Folwarku”	Lata 50. i 60. (po śmierci Orwella)

Współpraca za życia Orwella

Głównym dowodem współpracy Orwella z brytyjskim Foreign Office jest tak zwana „lista Orwella” (Orwell’s List). W 1949 roku, podczas leczenia na gruźlicę, Orwell spotkał się ze swoją przyjaciółką Celią Kirwan, która pracowała dla tajnego Information Research Department (IRD) – jednostki Foreign Office, zajmującej się propagandą antykomunistyczną.

• Treść listy: Orwell przekazał Kirwan listę 35 do 38 nazwisk pisarzy, dziennikarzy i innych osobistości, które jego zdaniem były „kryptokomunistami”, sympatykami Stalina, lub „towarzyszami podróży” (fellow-travellers), przez co uważał ich za nieodpowiednich do pracy w propagandzie IRD.
• Źródło listy: Lista została przygotowana na podstawie prywatnego notatnika, który Orwell prowadził od połowy lat 40. i który zawierał 135 nazwisk, w tym komentarze autora. Wśród wymienionych znaleźli się m.in. J.B. Priestley, Charles Chaplin (z dopiskiem „?”), czy John Steinbeck, którego Orwell opisał jako „fałszywego pisarza”.
• Motywacja: Biograf Bernard Crick twierdził, że Orwell działał w przekonaniu, Partia Komunistyczna stanowiła zagrożenie, a nie dlatego, że chciał donosić na tych ludzi jako elementy wywrotowe.

Pojawiają się także doniesienia, że Orwell jeszcze wcześniej, przed 1950 rokiem, służył jako informator dla MI-5, brytyjskiej służby bezpieczeństwa.

Wykorzystanie dzieł Orwella po jego śmierci

Po śmierci Orwella w 1950 roku, jego najsłynniejsze dzieła zostały wykorzystane, przez zachodnie agencje wywiadowcze w ramach zimnowojennej walki ideologicznej

• Działalność CIA: Dokumenty ujawnione przez serwis SpyCulture.com wskazują, że CIA wykorzystywała „Folwark zwierzęcy” i „Rok 1984” w różnych operacjach. Na przykład w 1951 roku „Folwark” został dołączony jako dodatek do finansowanej przez CIA gazety we Wiedniu, aby zwiększyć jej nakład. Agencja kupiła również prawa do ekranizacji „Folwarku zwierzęcego” i podobno pomogła w promocji filmu z 1956 roku.
• Kontrowersje wokół „Folwarku zwierzęcego”: Już za życia Orwella brytyjskie Ministerstwo Informacji, w którym działał dziennikarz i domniemany radziecki agent Peter Smollett, negatywnie oceniło „Folwark” i wpłynęło na wydawców, by go nie publikowali, co opóźniło jego wydanie. Po latach książka stała się narzędziem propagandy.

Kontrowersje i podsumowanie

Współpraca Orwella z IRD i jego lista budzą kontrowersje do dziś. Krytycy, jak dziennikarz Alexander Cockburn, nazywają ją „listą donosicielską” i wskazują na inne uprzedzenia Orwella. Obrońcy, jak Christopher Hitchens, uważają ten epizod za „stosunkowo trywialny” i podkreślają, że Orwell działał z motywacji antytotalitarnych (czyli nieprawdziwych, skoro zgodnych z propagandą zachodu przypisującą systemowi odwracającemu proporcje systemu kapitalistycznego, czyli ekspansjonistycznego, utrzymującego się z napaści na suwerenne kraje celem eksploatacji ludzi i surowców, cechy totalitaryzmu. Przyp. redakcji) a osoby z listy nie spotkały się z żadnymi represjami – po prostu nie były zatrudniane przez IRD.

Niektórzy krytycy podkreślali, że Orwell nieświadomie stał się narzędziem w zimnowojennej wojnie informacyjnej, pomagając legitymizować działania imperialne Zachodu pod przykrywką „walki o wolność”.

Dla lewicowych krytyków Orwella m.in. Alexandera Cockburna, Raya Lestera, Edwarda Thompsona – fakt, że autor „Folwarku zwierzęcego” współpracował z RD komórką propagandowa brytyjskiego MSZ, utworzona do walki z wpływami ZSRR, oznaczał zdradę wspólnych ideałów socjalistycznych.

Lista nazwisk – Krytycy widzieli w tym akt politycznego donosicielstwa – zachowanie typowe dla systemu policyjnego (dyktatura kapitału wykorzystuje służby mundurowe do pacyfikacji niezadowolonej klasy robotniczej a demokracja jest ale tylko dla dyktatury kapitału), który sam Orwell tak gorliwie potępiał, nie zauważywszy reżimowych metod kapitalizmu, cenzury, osadzania bez procesów, zastraszania, nakładania sankcji, mordowania własnych polityków a także suwerennych krajów, którzy znacjonalizowali np. przemysł naftowy i nie chcą więcej dawać się okradać przez hegemona

Podwójne standardy i uprzedzenia – zwracano uwagę, że Orwell oceniał ludzi często na podstawie ich wyrażenia uznania dla socjalizmu i komunizmu, nie zaś rzeczywistych działań. W jego notatkach pojawiały się też uwagi o pochodzeniu etnicznym, czy orientacji seksualnej (np. o Paule Robeson czy o Chaplinie), co wzmacniało zarzuty o osobiste uprzedzenia. Orwell był wiec narzędziem w zimnowojennej wojnie informacyjnej, pomagał legitymizować działania imperialne Zachodu pod przykrywką „walki o wolność”. Orwell, występując przeciw domniemanemu totalitaryzmowi w praktyce przyłożył rękę do propagandy systemu, który sam stosuje przemoc ekonomiczną i militarną wobec społeczeństw przez siebie zneokolonizowanych a także swoich.