Walka klas motorem dziejów. Idealizm historyczny a materializm historyczny.

Na przestrzeni dziejów zmieniały się ustroje polityczne, motorem ich zmian
jest zmiana stosunków społecznych produkcji, zwanych formacjami
ekonomicznymi. Zmiany społeczno-ekonomiczne zachodzą więc w efekcie
zmian w zaawansowaniu środków produkcji. Innymi słowy zmiana
społecznych stosunków produkcji, wymusza zmianę ustroju. Nie odwrotnie.

Zmiany formacji ekonomicznych

Każdy bourgeois wie, że na przestrzeni dziejów zmieniały się ustroje
polityczne, ale nie zauważa, że motorem tych zmian jest zmiana stosunków
społecznych produkcji, nazwanych przez Marksa formacjami ekonomicznymi.

Zmiany społeczno-ekonomiczne zachodzą więc w efekcie zmian w zaawansowaniu środków produkcji. Innymi słowy zmiana społecznych stosunków produkcji, wymusza zmianę ustroju. Nie odwrotnie.

Zmiana jednej formacji w drugą przebiega najpierw poprzez zmianę bazy, a później konsekwentnie poprzez zmianę nadbudowy, co odbywa się na drodze rewolucji społecznej. Określone zostały następujące po sobie, naznaczone alienacją społeczeństw klasowych. Dopasowywanie nowej formacji do wykształconych wcześniej elementów społeczeństwa prowadzi do sprzeczności:

• między przyrodą i siłami wytwórczymi, które są rozwijane  w aspekcie technologicznym;
• między nowo wykształconymi siłami wytwórczymi a istniejącymi stosunkami produkcji;
• między nowym typem stosunków produkcji a nadbudową: instytucjami ideologicznymi, politycznymi i prawnymi.

W wyniku tych sprzeczności formacje przekształcają się jedna  w drugą, najpierw poprzez zmianę bazy, a później konsekwentnie poprzez zmianę nadbudowy, co odbywa się na drodze rewolucji społecznej.

Określone zostały następujące po sobie, naznaczone alienacją społeczeństw klasowych formacje:

• niewolnictwo: formacja antyczna, azjatycka, germańska
• formacja feudalna
• formacja burżuazyjna (kapitalistyczna)

Cechą wspólną każdej z formacji na są relacje zdominowane przez dwie klasy: posiadającą i wyzyskującą, mające sprzeczne interesy.  Są to kolejno relacje: kolonizator i niewolnik, szlachcic i chłop, kapitalista – proletariusz.

Wartość dodatkową wytwarzają tylko robotnicy, reszta pracuje w nadbudowie i otrzymuje wynagrodzenie z podziału wytworzonej przez nich wartości dodatkowej, w tym w organizacji pracy robotników tj. monter, magazynier, handlowiec, dostawca itp. 

,,Wszelki rozwój społeczeństwa ludzkiego ponad poziom zwierzęcej dzikości zaczyna się od tego dnia w którym praca rodziny wytworzyła więcej wartości niż trzeba było na jej utrzymanie,  od dnia w którym część pracy można było obrócić na wytwarzanie już nie w samych środków żywności, lecz środków produkcji.” Fryderyk Engels 

Jeżeli mamy wybierać system, który człowiek stworzył w najbardziej naturalnych dla siebie warunkach to był to komunizm pierwotny. Rozrost grup ludzi do rozmiarów, niepozwalających na utrzymanie relacji rodzinnych i przyjacielskich ze wszystkimi członkami osad doprowadził do konieczności zmiany systemu. Wtedy też zrodziły się pierwsze rady starszych a następnie wyłonili się wataszkowie  a z podbitych przez nich grup, zrodziły się pierwsze państwa  a później imperia. Dla tych państw podstawą ekonomii byli niewolnicy zdobyci podczas podbojów a klasa posiadająca, dzięki wolnemu czasowi, które dawała im tanią siła robocza, zajmowała się filozofią, nauką i wojaczką. System ten jednak sam tworzył fundament pod swój upadek.

Gospodarka całkowicie uzależniona od pracy przymusowej musiała w końcu upaść, gdy tylko świadomość zniewolonych ludów urosła do takiego poziomu, by wyrwać się  z niewoli. Wtedy mogliśmy obserwować kolejnych wataszków, tj. Mieszko I, czy Karol Wielki, którzy korzystając z próżni po upadku imperium rzymskiego stworzyli własne monarchie patrymonialne. 

I ponownie feudalizm tworzył warunki pod swój własny upadek przez ogromne nierówności, które wytwarzały relacje feudała  i podległych mu chłopów. Podobnie jak mieszczanie rozwarstwiali się jako klasa w miastach, dostrzegli że niezależnie jak bardzo się wzbogacą to rycerstwo a później szlachta są bardziej od nich uprzywilejowani. To było narodzenie klasy burżuazyjnej – dostrzeżenie różnicy między arystokracją a mieszczanami. Wtedy to mogliśmy dostrzec powstanie Cromwella w WB, rewolucję burżuazyjną we Francji, wojnę secesyjną w Ameryce, czy insurekcję kościuszkowską, która miała charakter zarówno antyfeudalny, jak i narodowo-wyzwoleńczy. 

Podobnie kapitalizm tworzy warunki pod swój własny upadek przez akumulację kapitału, która pogłębia nierówność między posiadaczami kapitału a tymi, którzy na nich pracują, poprzez nieustający wyzysk pracowników, którzy coraz bardziej zdają sobie sprawę z tego, że zjednoczeni mogą wymuszać pewne ustępstwa ze strony kapitalistów. W końcu przez coś czego żaden poprzedni system nie stworzył, zagrożenie dla istnienia życia na ziemi, czyli zmiany klimatu. Zatem nawet ci, którzy nie dostrzegają klasowej natury systemu, dostrzegają przynajmniej negatywny wpływ systemu kapitalistycznego na środowisko naturalne. Dlatego efektywniejszym systemem będzie socjalizm. 

Idealizm historyczny i kult jednostki 

Wszechobecny  idealizm historyczny zakłada wiodącą rolę jednostek jako twórców idei, które zmieniają rzeczywistość  i napędzają historie. Materializm historyczny za główny motor napędowym dla zmian uważa rozwój środków produkcji, organizacji pracy i relacji posiadacz – pracownik.

Jednostki w tym procesie nie są powodem zmian, ale jedynie ich objawem, osobami które przez bycie w samym centrum zachodzącym zmian stały się katalizatorem, a zmiany nastąpiły pomimo ich inicjatywy.

Idealizm historyczny jest popularny, ponieważ w rękach ideologów łatwo propagować idee, że przyczyny są naturalne czy odwieczne, albo wynikające z mitycznej natury ludzkiej.

Jak większości wmówiono, kapitalizm nie jest ani naturalny, ani nie stanowi najwyższej formy myśli ekonomicznej, czy rozwoju, a zwyczajnie jest kolejną frakcją historyczną.

Większy wpływ na postęp w historii niż jednostki mają zmiany zachodzące w organizacji pracy i w rozwoju środków produkcji.  Przejście od feudalizmu do kapitalizmu dokonało się dzięki rozwojowi myśli technicznej, przejścia od prostych narzędzi rolniczych i manufaktur do maszyn parowych, które były napędem do przeistoczenia się części chłopów w wielkoprzemysłową klasę robotniczą. Proces ten był niezależny od tego ilu burżujów, krytykowało feudalizm. 

Socjalizm odwraca proporcje, tak że większość społeczeństwa posiada środki produkcji, ale jest formą przejściową, bo dopiero komunizm znosi podział społeczeństwa na klasy, czyniąc społeczeństwo faktycznie równoprawnym, współposiadającym  i współdzielącym wszystkie środki produkcji. Zaś dzięki rozwiniętym środkom produkcji można znieść klasowy podział społeczeństwa. Jednak nadal posiadacze środków produkcji, kapitaliści wyzyskują większość. 

I ta większość z uwagi na zawłaszczenie środków produkcji przez mniejszość, zmuszona jest dla nich pracować. Wskutek tego konkurencja kapitałów zwiększa się, koncentracja kapitałów rośnie, wielcy kapitaliści rujnują małych i część dawnych kapitalistów spada  do klasy robotników. Walczą więc o to, żeby się nie sproletaryzować. 

Pasożytniczy kapitalizm powoduje nierówności i akumulację kapitału w rękach nielicznych, stopniowo, ale nieustannie pogłębiając nierówności. 

34 biliony Euro zaspokoiłyby potrzeby wszystkich, głodujących na świecie a w tym samym czasie tylko w UE marnuje się żywność za 143 biliony Euro. Kapitalistyczny sposób produkcji wymusza produkcję dla maksymalizacji zysku, która umożliwia akumulację kapitału, niezależnie czy produkcja jest marnowana, bez względu na  wyczerpujące się zasoby i zatrucie środowiska naturalnego.